كشور هندوستان در زمینة ورزش با دو رشته یوگا و شطرنج شناخته می شود . هندوستان مهد عجائب و خرافات است . هندوان از قدیم دارای اعتقادات روحی مخصوص و خرافات مذهبی بوده و قصد سركوب نفس امّاره و رسیدن به شخصیت برهمن Brahman را داشته اند . البته زندگی فلسفی و دینی هندیها باعث چشم پوشی كامل آنان از تربیت بدنی نشده است ولی به یك عدة محدودی از مردم منحصر میشده است . كمی پس از سال 1500 ق . م نوعی تقسیم بندی اجتماعی در این كشور رایج شد كه طبق آن پادشاه قدرت برتر را داشت و كشات ریاKshatriya های طبقة اوّل نیز كه شامل جنگجویان و طبقة اشراف و نجیب زادگان بودند ، نظام و حكومت را در دست داشتند .
در سال 1000 ق . م نوعی كشتی هندی بنام واجراموشتی Vajramushti بوجود آمد كه گفته می شود توسط طایفة باستانی و جنگجوی كشات ریا تمرین داده میشده است . این طایفه تمرینات اسب سواری ، ارّابه رانی و فیل سواری را نیز انجام میدادند . بعدها در حدود قرن 12 میلادی برهمن ها یا همان كشیش های هندی ، مقام كشات ریا ها را اشغال كرده و بالاترین طبقة اجتماعی آن زمان هندوستان را بوجود آوردند . در بین برهمن ها ، شاهزادگانی بودند كه به تمرین تیر اندازی و كمند اندازی برای شكار حیوانات نیز می پرداختند . برهمن ها همچنین كشتی واجراموشتی را به ارث برده و تمرین می كرده اند . عده ای عقیده دارند كه راهببودهیدهارما ( تامو ) نیز به این فرقة مذهبی تعلق داشته است ! واجراموشتی خشن ترین شكل كشتی هندی است و فنون آن شباهت به بوكس دارد . همچنین فنون بكارگیری شمشیر ، نیزه و سپر بخشی از این مكتب بوده است اما این مسابقات امروزه به ندرت انجام می شود .
آیوروِدیك ( آیوروِدا یا آیوروِستا ) نوعی سیستم طبی است كه ارتباط تنگاتنگی با هنرهای رزمی هندوستان دارد . این دانش باستانی كه در ایران باستان نیز رواج داشته ، به سه هزار و شاید 6 هزار سال پیش باز می گردد و بمفهوم « دانش زندگی » است . طبق این دانش ، تمام انسانها و موجودات از پنج عنصرِ خاك ( نشانگر ثبات و استحكام ) ، آب ( نشانگر آبگونگی و حركت روان ) ، آتش ( نشانگر نور و حركت ) ، هوا ( نشانگر حركت نامحسوس و تغییر ) و فضا ( نشانگر پیوستگی و ارتباط ) تشكیل شده اند . پیشگیری و علاج همة بیماریها بر اساس سهدوشا Dosha ( تركیب ) است كه با به هم خوردن تعادل بین این سه دوشا ، بیماری آغاز می شود :
1- واتا Vata : تركیبی از فضا و هواست و بیشتر در دستگاه عصبی دیده می شود . این افراد ، اشخاص خلاق و تیزهوشی بوده اما لاغر اندام می باشند . مشكلات سلامتی شان می تواند سردرد ، فشار خون ، اضطراب ، ضربان قلب نامنظم و درد عصبی پایین كمر و شكم باشد .
2- پیتا Pitta : تركیبی از آب و آتش است و در هضم و سوخت و ساز غذا مشاهده می شود . این افراد دارای جثه ای متوسط ، پوستی سفید و موهایی نرم می باشند و افرادی قاطع و متكی به نفس و گاهی رقابت طلب و سمج هستند . مشكلات سلامتی شان نیز می تواند جوش ، كهیر ، آكنه ، تُرش كردگی ، بی خوابی ، اختلالات دید و كم خونی باشد .
3- كافا Kapha : تركیبی از آب و خاك كه عناصر اصلی ساختار جسمانی می باشند . این افراد دارای جثة سنگین تری بوده ، آرام و پرانرژی هستند اما تمایل به انحصار طلبی دارند و به افسردگی می گرایند . مشكلات سلامتی شان می تواند مشكلات احتقان و تنفسی باشد .
یك پزشك آیوروِدیك برای درمان بیماریها از تكنیكهای زیر استفاده می كند : تهوع درمانی ، تصفیه ( افزایش دفع از رودة كوچك ) ، تنقیه ، آب بینی ( جهت پاك كردن سموم از سر و سینوس ها ) ، ماساژ با روغن گرم ، عرق درمانی ، گیاهان دارویی ، مدیتیشن و تكنیك های تنفسی . این سیستم طبی در مكتب یوگ هندوستان همچنان كاربرد دارد .
حالات رقص كلاسیك هندی نیز مشابهات بسیاری با حركات و حالات مختلف هنر های رزمی دارد. شیوا – خدای رقص- هندیها بوده و بی اندازه مورد پرستش آنان بوده است . كالاری پائیت هنر رزمی بومی ِ هندوستان ، حالات مشابه ِ بسیاری با حركات رقص هندی دارد . یوگا نیز هنری معتبر و شگفت انگیز است كه پرچمدار و پیشرو ی ورزش در سرزمین عجائب می باشد .
یوگا Yoga هنری است اصیل و باستانی از كشور هندوستان كه در آن بیشتر به حركات تعادلی ، قدرتی و نرم توأم با تمرینات فكری و تمركز حواسّ توجه می شود . گفته می شود قدمت این ورزش به 20 هزار سال پیش و به قارّة گمشدة آتلانتیك باز می گردد ! و در حدود 5000 سال پیش وارد هندوستان شده است ! در فلسفه یوگا آمده است که شیوا Siva بنیانگذار یوگا است. او برای اولین بار یوگا را به همسرش پارواتی Parvati و همینطور ناتاراجا Nataraja که آفریدگار رقص است آموزش داده است! اما آنچه مسلّم است یوگا دارای تاریخ 3000 ساله می باشد و در حدود قرن 3 و 4 میلادی همراه با مذهب بودیسم از هند به چین و كره معرفی شده است . همچنین گفته می شود كه یوگا در طی قرن 5 قبل از میلاد در درّة سند بوجود آمده است ! این سیستم هندی برای تسكین اعصاب و حفظ تناسب جسمی و روحی ، انعطاف پذیری بدن و درمان بیماریها و طول عمر بی همتاست . البته عقیده بر این است كه این هنر زائیدة مذهب است و توسط مُرتاضانابداع شده است ! مرتاضان مردان مجرّدی بودند كه برای رهایی از دنیای فانی و دست یافتن به آرامش و صلح جاودانی ، به تمرینات سخت بدنی و روحی می پرداختند تا به ثبات ِ روحی برسند و در عالم خلسه با خدای خود ارتباط برقرار كنند .
یوگا جزو 6 مكتب فلسفی عرفانی معروف رایج در هندوستان است كه مبتنی بر تزكیة نفس ، ورزش بدنی و ذهنی می باشد . این شش مكتب عبارتند از :
1- مكتب نیایه : بمعنی آنچه كه فكر را به مقصد ، هدایت كند . این مكتب منسوب به حكیمی است بنام اكش پادگوتم .
2- مكتب وی شیشكه : مأخوذ از كلمة وی شیشه – خاصّ – كه روش تحلیل فلسفه می باشد .
3- مكتب سانكهیه : كه مبتنی بر دوگانگی وجود است و توسط كپیلا Kapila بنیانگذاری شده است.
4- مكتب پوروا میمانسا : مكتب آداب و مناسك ِ دین هندو است و اساس آن ، بحث و تجسّس در دارما – تكلیف و وظیفه – می باشد .
5- مكتب ویدانت : كه از وحدت ِ وجود سخن می گوید .
6- مكتب یوگ یا جوك : كه بمعنی اتّحاد می باشد .
یوگا لغت سانسكریت از ریشة یوج Yuj می باشد كه معنای اصلی آن پیوستن یا هماهنگی و اتّحاد انسان با خدا می باشد . گفته می شود كه تصوّف ِ ایرانی كه بعدها توسط عرفان اسلامی تكمیل شده است ، با تمرینات روحی یوگا یكی است و از این جهت یوگا را یك هنر ایرانی نیز می شناسند ! آشرام های هند ، عرفای بنام ایران مانند مولوی را در فهرست یوگی های مقدّس قرار داده و آنها را ستایش كرده و از تعالیم آنها بهره مند می شوند . از قرن دهم هجری قمری ( 15 میلادی ) تلاش وافری برای خانه نشین كردن یوگا و آئین و رسوم ایران باستان كه در قالب تصوّف به حیاتش ادامه می داده ، معمول داشته شد اما یوگا بطور سرّی در خانقاه ها و مراكز روحی ، مورد توجه قرار گرفته و از انهدام كامل ، مصون ماند .
پاتانجالی Patanjali كه در حدود 200 سال قبل از میلاد زندگی می كرد ، به پدر مكتب یوگامعروف است . او در اثری معتبر بنام یوگا سوترا Yoga Sutra كه با آتا یوگا نوشا سانوم شروع می شود ، یوگا را جمع آوری ، موزون ، كلاسه بندی و تنظیم كرده است . به یوگای پتنجلی ،آشتانگا یوگا Ashtanga Yoga ( یوگای هشتگانه ) ، راجا یوگا Raja Yoga ( یوگای شاهانه ) و یوگای كلاسیك نیز می گویند .
دیگر كتب اصیل و مهم یوگا عبارتند از :
– هاتا یوگا پرادیپیكا Hatha Yoga Pradipika تألیف ِ سواتمارا Swatmarama
– گراندا سانهیتا Geranda Sanhita تألیف ِ گراندا Geranda
– شیوا سانهیتا Shiva Sanhita
– هاتا یوگا راتناوالی Hatha Yoga Ratnavali كه از این میان هاتیوگایسواتماراما مؤثّر ترین ِ آنها می باشد .
هاتا بمعنای نیرو یا كشش قاطعانه بوده وهاتا یوگا بنام ویدیا یوگاVidya یعنی یوگای قدرتمند و یوگای دانش نیز شناخته می شود .
طبق اندیشة هندی ، روح خدا Paramatma ( Atman ) كه روح آدمی Jivatma ( Jiva ) پاره ای از آن است ، در همه چیز جریان دارد . این سیستم را یوگا می نامند چراكه روشهایی را آموزش می دهد كه از طریق آنها ، روح آدمی می تواند با روح خدا ، متّحد و یگانه شود و به آزادیMoksha دست یابد .
یوگای سنّتی دارای 8 روش و شاخة اصلی است كه این روشهای هشتگانه عبارتند از :
1) هاتا یوگا Hatha : یعنی یوگای تكمیل جسم و بدن . برای دینداری ، بدنی سالم مورد نیاز است .
2) كارما یوگا Karma : یعنی یوگای اعمال و كردار . اعمال پاك از ذهن سالم منشأ می گیرند .
3) جنانا یوگا Jnana : یعنی یوگای دانش و حكمت . حكمت و معرفت ، حاصل از مراقبه است .
4) راجا یوگا Raja : یعنی یوگای خداشناسی . رسیدن به حقّ ، از طریق كنترل ِ قوای ذهنی و روحی ( تمركز و كنترل فكر ) و جسمی امكان پذیر است . راجا یوگا كاملترین روش یوگا است كه تركیبی از چهار روش بهاكتی ، جنانا ، كارما و هاتا یوگا می باشد و مكتب پتنجلی جزوراجا یوگا محسوب می شود .
5) بهاكتی یوگا Bhakti : یعنی رسیدن به مرحلة اتّصال و درك خدا از طریق ِ عشق . ایمان و دین بایستی همراه با نظم اخلاقی ( ریتا Rta ) باشد . تمرینات بهاكتی یوگا بیشتر بصورت دعا و نیایش است و به راجا یوگا می انجامد .
6) جاپا مانترا یوگا Japa Matra : یعنی یوگای اصوات ظریف . ارتباط با فیضِ الهی بوسیلة ذكر و تسبیح ِ ذات ِ احدیّت امكان پذیر است .
7) لایا یوگا Laya : یعنی فعّال كردن ِ انرژی های نهفتة درونی در كالبد ِ اثیری و رها كردن ِ آنها در مسیر معرفتِ الی ا…
8) تانترا یوگا Tantra : یعنی فعّال سازی انرژی های روحی در مسیر كاربرد اعمال جنسی به روش خاص ، برای رسیدن به مرحلة اتصال و اتّحاد .
طبق مكتب یوگا ، در بدن آدمی نیروهای حیاتی گوناگونی وجود دارند كه پرانا Prana نام دارند .پرانا معادل لغت چینی ِ چی Chi و لغت ژاپنی ِ كی Ki می باشد . یوگا این انرژیها را نیرومند می كند تا فرد بتواند كاركرد ِ جسمانی ، روانی و روحانی ِ خود را بهتر كند . این نیروها توسط كانالهایی بنام نادی Nadi حمل می شوند. تعداد این كانالها را تا 72000 عدد عنوان كرده اند اما از بین آنها سه كانال ، اصلی محسوب می شوند : سوش منا Sushmna ، پینگالا Pingala و آیدا Ida . كانال سوش منا در راستای ستون فقرات جریان می یابد و انتقال دهندة انرژی ِ روحی یا الهی است كه كندالینی Kundalini نامیده می شود . نیروی نهفتة كندالینی به سمت سر جریان یافته و بیداری و جریان ِ این نیرو ، آغاز ِ روشن بینی ، شكوفایی و تعالی انسان است . كانالهای پینگالا و آیدا نیز در طرفین كانال سوش منا جریان می یابند . كانال آیدا حامل انرژی روانی یا ذهنی است كه جیوا Jiva نام دارد و كانال پینگالا نیز حامل انرژی جسمانی یا فیزیكی است . گفته می شود تمامی ِ نادی ها از ناحیّه ای بنام كاندا Kanda یعنی مخزنمنشعب می گردند و این كاندا تقریباً همان است كه در چین به آن ، نقطة تان تین Tan Tien (تاندن Tanden ) می گویند . در برخی از مكاتب یوگا ، كاندا را بشكل یك تودة نرم و سفید ِ بیضی شكل فرض كرده اند كه تقریباً در انتهای نخاع و در پشت ناف قرار گرفته است . یوگا جنبه های جسمانی و روحانی را به شیوه ای غیر عادی در هم می آمیزد و تمرینِ آن بدون آگاهی در مورد ِ ایده هایی كه یوگا بر آنها استوار است ، كارآیی ندارد .
یوگا ، طبق متد پتنجلی ، دارای 8 مرحله است كه به آنها آشتانگا یوگا – تسلّط كامل بر خود گفته شده و بصورت یک سبک مستقل نیز تدریس می شود . این هشت مرحله عبارتند از :
1) یاما Yama ( دستورات اخلاقی جهانی ) :
الف) آهیمسا Ahimsa ( بی آزاری یا كنترل خشم )
ب) ساتیا Satya ( صداقت یا كنترل زبان )
ج) آستیا Asteya ( دزدی نكردن یا كنترل طمع و احترام به حقوق دیگران )
چ) براهما چاریا Brahma Charya ( پاكدامنی )
ح) آپاری گراها Aparigraha ( گردآوری نكردن ثروت ِ غیر ضروری یا تسلط بر وابستگی ها )
2) نی یاما Niyama ( تربیت نفس ) :
الف) شائوچا Shaucha ( پاكی جسمانی و روانی )
ب) سانتوشا Santosha ( قناعت و خشنودی )
ج) تاپاس Tapas ( ریاضت و قدرت ِ تحمّل مشكلات زندگی )
چ) سوادهیایا Swadhyaya ( درون نگری و خودشناسی )
ح) ایشوارا پرانیدانا Ishvara Pranidhana ( ایمان به خدا و تسلیم به رضای خدا )
3) آسانا Asana ( تمرینات بدنی )
4) پرانایاما Pranayama ( كنترل ِ تنفس و انرژی ِ زیستی )
5) پراتی آهارا Pratyahara ( كنترل ذهن از خواهشهای نفسانی )
6) دهارانا Dharana ( تمركز سخت ِ فكر برای پرورش شهود )
7) دیانا Dhyana ( مدیتیشین یا مراقبه یا تمركز ژرف و بی وقفه به مدت طولانی )
8) سامادهی Samadehi ( هدف ِ یوگا كه عبارتست از : درك عمیق قوانین حیات و پیوستن به ذات خداوندی )
از مراحل هشتگانة فوق تنها سه مرحلة اول مخصوص كودكان و كم سنّ و سالان می باشد . برای رسیدن به اهداف یوگا ، دو سنّت وجود دارد كه عبارتند از : سنّت تنتریك Tantric Tradition وسنّت وِدایی Vedic Tradition . سنّت ودایی با شیوة زندگی ، اعتقادات فردی و آدابی مشكل توأم است . اما در سنّت تنتریك ، یوگی با اجرای فنون ِ بسیار ظریف و بعضاً ساده ، بدون صرف وقت بسیار و اعتقادات نظری ، بسوی سلامتی و بهداشت روانی هدایت می شود . لذا سنّت تنتریك مناسب ترین شیوه برای دوران امروزی بحساب می آید . كارما یوگا ، جنانا یوگا وبهاكتی یوگا جزو یوگاهای اصلی سنّت ودایی هستند و مانترا یوگا ، هاتا یوگا ، لایا یوگا وراجا یوگا جزو یوگاهای اصلی سنّت تنتریك محسوب می شوند .
در كتاب گراندا سانهیتا تعداد آساناها ( تمرینات و حركات ) در هاتا یوگا 84 میلیون حركت مختلف ذكر شده است !!! كه 84 حركت آن بعنوان حركت مادر و اصلی شمرده می شود . امروزه از این حركات تنها تعداد 200 حركت مورد استفاده قرار می گیرد .
از هند با کمک ما بیشتر بدانید تا راحت تر و با اطلاعات بیشتری سفر کنید.
21 30 98 88
09190836650